Xe nâng người là thiết bị chuyên dụng không thể thiếu trong các ngành công nghiệp, xây dựng, bảo trì, logistics… Trong đó, nguồn năng lượng đóng vai trò then chốt giúp xe nâng người vận hành hiệu quả, an toàn, tiết kiệm chi phí. Một trong những nguồn năng lượng được sử dụng phổ biến nhất là ắc quy.
Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về ắc quy xe nâng người, các loại ắc quy phổ biến, cách sử dụng và bảo dưỡng đúng cách, đồng thời so sánh với pin lithium – xu hướng hiện đại đang được nhiều doanh nghiệp quan tâm.
Ắc quy xe nâng người là gì?
Ắc quy xe nâng người là bộ nguồn tích điện hóa học, cung cấp điện năng cho động cơ và các thiết bị điều khiển của xe nâng người. Xe nâng người sử dụng ắc quy thường được gọi là xe nâng người chạy điện, mang lại ưu điểm vận hành êm ái, không phát thải khí thải, phù hợp cho các không gian trong nhà, nhà xưởng, khu vực dân cư, bệnh viện…
Phân loại ắc quy xe nâng người phổ biến
1. Ắc quy chì axit (Lead-Acid Battery)
Là loại ắc quy truyền thống, được sử dụng nhiều nhất trong các dòng xe nâng người cắt kéo (scissor lift), mast lift…
Ưu điểm:
-
Giá thành rẻ.
-
Dễ thay thế.
-
Công nghệ phổ biến, dễ sửa chữa.
Nhược điểm:
-
Trọng lượng nặng.
-
Thời gian sạc lâu (6-8 tiếng).
-
Cần bảo dưỡng thường xuyên (kiểm tra mức dung dịch, vệ sinh cực…).
-
Có thể phát sinh khí hydro khi sạc, gây nguy hiểm nếu sạc không đúng cách.
2. Ắc quy gel
Một phiên bản cải tiến của ắc quy chì axit, sử dụng gel điện phân thay vì dung dịch lỏng.
Ưu điểm:
-
An toàn hơn khi vận hành và sạc.
-
Hạn chế bay hơi, không cần bảo dưỡng nhiều.
-
Bền hơn ắc quy chì axit thông thường.
Nhược điểm:
-
Giá cao hơn ắc quy chì axit.
-
Vẫn có trọng lượng khá lớn.
Các chỉ số quan trọng khi lựa chọn ắc quy xe nâng người
-
Điện áp (V):
Phổ biến 24V, 48V, 72V tùy theo model xe. -
Dung lượng (Ah):
Thể hiện khả năng lưu trữ điện năng. Dung lượng càng lớn, thời gian vận hành càng dài. -
Dòng xả (C):
Thể hiện khả năng xả dòng trong thời gian ngắn, ảnh hưởng đến khả năng vận hành khi tải nặng. -
Kích thước và trọng lượng:
Phù hợp với khay chứa ắc quy của từng dòng xe.
Cách sử dụng và bảo dưỡng ắc quy xe nâng người hiệu quả
Để kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn, người dùng cần lưu ý:
-
Sạc đầy trước khi sử dụng, tránh để cạn kiệt điện hoàn toàn.
-
Không sạc quá mức hoặc để quên sạc lâu sau khi đầy.
-
Vệ sinh cực ắc quy định kỳ, kiểm tra mức nước (nếu là ắc quy nước).
-
Đặt bộ sạc ở nơi thông thoáng, tránh gần nguồn nhiệt hoặc vật dễ cháy.
-
Không sử dụng ắc quy đã bị nứt vỡ, phồng rộp hoặc có dấu hiệu hư hỏng.
Tuổi thọ trung bình của ắc quy chì axit xe nâng người dao động từ 1.000 – 1.500 chu kỳ sạc/xả, tương đương khoảng 3-5 năm sử dụng tùy điều kiện vận hành và bảo dưỡng.
So sánh ắc quy chì axit với pin lithium trên xe nâng người
Hiện nay, nhiều hãng xe nâng người đã bắt đầu chuyển đổi sang sử dụng pin lithium-ion, mang lại nhiều ưu điểm vượt trội. Cùng xem bảng so sánh chi tiết dưới đây:
| Tiêu chí | Ắc quy chì axit | Pin lithium-ion |
|---|---|---|
| Giá thành đầu tư | Thấp hơn (~30-50%) | Cao hơn (nhưng dần giảm giá) |
| Trọng lượng | Nặng | Nhẹ hơn 40-60% |
| Thời gian sạc | 6-8 tiếng | 1-2 tiếng (hoặc sạc nhanh) |
| Hiệu suất sạc/xả | ~70-80% | ~95% |
| Tuổi thọ | 1.500 chu kỳ | 3.000 – 5.000 chu kỳ |
| Bảo trì bảo dưỡng | Cần kiểm tra thường xuyên | Gần như không cần bảo dưỡng |
| An toàn | Phát sinh khí khi sạc | An toàn hơn, không khí thải |
| Phù hợp môi trường | Trong nhà, kho bãi | Cả trong và ngoài trời, lạnh, nóng |
| Chi phí vận hành dài hạn | Cao hơn do cần thay ắc quy sớm hơn | Thấp hơn do tuổi thọ dài |
Nhận xét:
-
Ắc quy chì axit vẫn phù hợp cho các doanh nghiệp nhỏ, ngân sách hạn chế, nhu cầu sử dụng không liên tục, môi trường không khắt khe.
-
Pin lithium-ion là xu hướng tất yếu, phù hợp cho các doanh nghiệp muốn tối ưu hóa chi phí dài hạn, giảm chi phí bảo dưỡng, đảm bảo an toàn và tăng hiệu quả vận hành.
Khi nào nên thay thế ắc quy xe nâng người?
Những dấu hiệu sau cho thấy cần thay ắc quy:
-
Thời gian vận hành ngắn bất thường.
-
Ắc quy bị phồng rộp, chảy dung dịch.
-
Sạc đầy nhưng điện áp không đạt chuẩn.
-
Ắc quy bị nóng lên quá mức khi vận hành hoặc sạc.
Việc thay thế đúng loại ắc quy theo khuyến nghị của nhà sản xuất là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu suất của xe nâng người.
Kết luận
Ắc quy là “trái tim” của xe nâng người chạy điện. Việc hiểu rõ đặc tính, lựa chọn đúng loại ắc quy phù hợp, sử dụng và bảo dưỡng đúng cách sẽ giúp doanh nghiệp kéo dài tuổi thọ thiết bị, tiết kiệm chi phí, đảm bảo an toàn lao động.
Trong bối cảnh xu hướng xanh hóa, tiết kiệm năng lượng ngày càng mạnh mẽ, pin lithium đang dần trở thành lựa chọn tối ưu cho các dòng xe nâng người hiện đại, dù chi phí đầu tư ban đầu cao hơn nhưng mang lại lợi ích vượt trội về lâu dài.
Việc chuyển đổi sang pin lithium hay tiếp tục sử dụng ắc quy chì axit sẽ tùy thuộc vào đặc thù vận hành, ngân sách và chiến lược phát triển của từng doanh nghiệp.
